Pico
Iyer trong buổi đàm đạo về trải nghiệm
sống qua một vài vùng đất và ngôn ngữ khác nhau
Trong
cuộc nói chuyện khơi gợi nhiều suy ngẫm ngày hôm nay, tác giả Pico Iyer đi vào bản chất phức tạp một câu hỏi
khá đơn giản: Bạn đến từ đâu? Bởi vì trong khi gia đình ông có gốc gác từ Ấn
Độ, ông lại lớn lên ở Vương Quốc Anh. Hơn thế nữa, sau đó ngay khi rời trường
học, ông đã chuyển đến Mĩ, nơi mà ông bị gán cái mác “Mãi là kẻ ngoại quốc” trong
nhiều năm. Trong khi đó, vợ ông là người Nhật Bản, và quê hương của bà là nơi mà
ông luôn cố dành tất cả khoảng thời gian có thể của mình bởi nó có ý nghĩa sâu
sắc với ông. Iyer gọi những điểm đến đa dạng đó là những mảnh ghép làm nên
chiếc kính đa sắc màu của ông.
Iyer nhận
thấy rằng ông không cô độc – 220 triệu con người sống trong một đất nước không
phải là của riêng họ. Thế hệ trẻ thường chịu ảnh hưởng của nhiều nền văn hóa
chồng chéo – họ có sự giao thoa với nền văn hóa của cha mẹ mình (thường là khác
biệt) và của vợ/ chồng họ. Cùng thời điểm đó, họ kết nối với chính nền văn hóa
nơi họ đang sống và và cả những vùng đất mà họ trót đem lòng yêu quý qua những
chuyến đi – những vùng miền làm lung lay những giả định của họ về cách mà mọi thứ
được hoàn thành và cho họ thấy “những khuôn mẫu mới mẻ của thế giới”
Sự
tác động của những nền văn hóa này tất yếu tạo nên những thay đổi lớn trong
nghĩa của từ “quê hương” và “cộng đồng”. Những điều như vậy không còn được ấn
định một nét nghĩa, như chúng đã từng như vậy với những thế hệ trước mà tự mình
thêu dệt ra những nét nghĩa khác.
Tại
TED Toàn Cầu 2013, Iyer đã ngồi đàm đạo với một nhóm tình nguyện viên của dự án
Open Translation TED, những người tham gia những buổi trò chuyện bằng Tiếng Anh
và sau đó sẽ dịch ra nhiều ngôn ngữ khác nhau. Cuộc trò chuyện được chủ trì bởi
Doug Chilcott và có sự tham gia của các phiên dịch viên đến từ Sri Lanka, Phần Lan, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Armenia và Uzbekistan. Họ cùng Iyer trò chuyện xoay quanh
câu hỏi Thực sự có những ý tưởng mang
tính nước ngoài chăng? và Tính chất
nước ngoài đó liệu có còn nữa?
Cách
nhìn nhận của Iyer mang nhiều sắc thái hơn quan điểm cho rằng tính chất toàn
cầu của thế giới chúng ta thực chất là những nền văn hóa hòa tan lẫn nhau.
Ngày mai, bạn bay tới Ấn Độ, Haiti hay Yemen và bạn sẽ
cảm thấy bối rối và lạc lõng như bạn đã từng trước đó. Con người ta mang chứa
trong mình sự giao thoa của nhiều nền văn hóa. Barack Obama là một ví dụ điển
hình. Ông ấy không phải là người nước ngoài ở Kenya, hay Indonesia, hay Mĩ. Dù
ở đâu thì nơi đó phần nào cũng là quê hương của ông.
Trong
buổi bàn luận mà bạn có thể xem ở dưới đây, Iyer cũng đề cập đến vấn đề rằng
Tiếng Anh đang giết chết những ngôn ngữ khác.
Tôi nghĩ rằng từ trước tới nay, thế giới vẫn và sẽ luôn
đa dạng. Cho dù nếu mọi người trong căn phòng này nói sẽ Tiếng Anh 20 năm kể từ
bây giờ - nếu đó là người Mông Cổ, Na Uy, hay Bolivia nói tiếng Anh, tôi nghĩ
họ cũng không thể nói trơn tru như họ đã từng nói tiềng mẹ đẻ bởi ý nghĩa đằng
sau mỗi tiếng nói. Kể cả cách họ dùng ngôn ngữ và du nhập văn hóa của mình vào
trong đó.
Ông
kết luận: Tôi không nhìn thấy thế giới
này đang trở nên hỗn tạp. Một khi thế giới càng trở nên toàn cầu hóa thì sức
mạnh của các vùng miền càng được phát huy mạnh mẽ hơn.
Hãy
xem đoạn băng dưới đây để hiểu sâu hơn cuộc trò chuyện thú vị này
Copy yêu cầu trích rõ nguồn.
